Thanh hao hoa vàng, vị thuốc tiềm năng phòng ngừa và điều trị Covid 19

Thời gian vừa qua, thông tin xuyên tâm liên có thể hỗ trợ điều trị Covid 19 dạng nhẹ đã là một tin mừng rất lớn đối với người dân.

Thế nhưng, một câu hỏi khác tiếp tục được đặt ra, đó là: với trường hợp Covid 19 dạng nặng, liệu có phương thuốc nào có thể hỗ trợ điều trị không?

Câu hỏi này đã được trả lời khi thanh hao hoa vàng được công bố là vị thuốc tiềm năng trong điều trị Covid 19.

Vậy, từ góc độ y học cổ truyền cũng như y học hiện đại, cây thuốc này có những ưu điểm nào cho thấy khả năng chống virus của nó?

Lá và hoa cây thanh hao hoa vàng

Thanh hao hoa vàng, nhìn từ y học cổ truyền

Theo Đông y thì bệnh viêm phổi Vũ Hán (Covid 19) là do “thấp tà hóa nhiệt” gây ra. Vì vậy, các triệu chứng phổ biến của nó là khó thở, mệt mỏi, đau tức ngực, tổn thương phổi… (thấp tà ứ trở tại phổi làm cho không khí kém lưu thông).

Vì vậy, các nhà nghiên cứu đã đề xuất dùng “Hao cầm thanh đởm thang” – phương thuốc chuyên trị thấp nhiệt và giúp thông khí của Đông y để hỗ trợ điều trị Covid 19 (kết hợp với Tây y).

Bài thuốc điều trị người đang nhiễm Covid 19

• Thành phần: 4,5 – 6 g thanh hao hoa vàng; 4,5 g bán hạ; 4,5 – 9 g hoàng cầm; 4,5 g chỉ thực; 9 g trúc nhự; 4,5 g vỏ quýt (trần bì); 9 g phục linh và 9 g bích ngọc tán (bích ngọc tán gồm 3 thành phần: thanh đại, cam thảo Bắc, hoạt thạch).
• Cách dùng: sắc lấy nước uống.

Được biết, thang thuốc trên đã được Học viện Y học cổ truyền Trung Quốc dùng và có kết quả cao trong hỗ trợ điều trị Covid 19 dạng nặng (tại Trung Quốc) (1).

Vị thuốc thanh hao hoa vàng

Thanh hao hoa vàng, nhìn từ y học hiện đại

Khi y học cổ truyền đã ứng dụng thanh hao hoa vàng thành công thì một câu hỏi khác lại được đặt ra: trong thanh hao hoa vàng có các dược chất gì, phương thức tác động như thế nào mà lại có thể cùng với Tây y chống lại Covid 19?

Được biết, thanh hao hoa vàng (hay còn gọi là thanh cao hoa vàng, tên khoa học: Artemisia annua) là cây thuốc chứa hơn 220 hợp chất, trong đó có artemisinin (“thanh hao tố”). Đây là hoạt chất chịu trách nhiệm chính trong ngăn chặn virus Covid 19, cụ thể là:

• Ức chế hoạt động của enzyme chymotrypsin-like protease (do virus Covid 19 tạo ra).
• Ức chế sự nhân lên của virus Covid 19 trong ống nghiệm (tác động lên cả DNA và RNA).
• Cải thiện tình trạng bệnh ở những bệnh nhân đang nhiễm Covid 19 (trên thử nghiệm lâm sàng).

Không chỉ thế, thanh hao hoa vàng còn có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa và điều hòa miễn dịch, vì vậy, nó cũng góp phần điều trị xơ phổi – một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh do virus Covid 19 gây ra (1).

Lá thanh hao hoa vàng

Bài thuốc điều trị và phòng ngừa Covid 19

Theo giáo sư – nhà nghiên cứu thực vật Pamela Weathers thì vẫn cần thêm các nghiên cứu chuyên sâu trước khi xác minh cây thuốc này có thể điều trị Covid 19.

Tuy nhiên, chúng ta có thể dùng theo cách dân gian để tự bảo vệ mình trong giai đoạn đại dịch đang diễn ra phức tạp.

• Cách 1 – dạng trà: lấy 5 g lá thanh hao hoa vàng (đã phơi khô), pha với 1 lít nước sôi rồi đợi nước nguội lại thì chia thành 3 lần uống trong ngày (uống vào buổi sáng, trưa và tối).
• Cách 2 – dạng viên: Vì thanh hao hoa vàng rất đắng nên nhiều người không uống như trà được, vì vậy, nó thường được bào chế thành dạng viên chứa 1 g bột lá thanh hao hoa vàng (xay từ lá khô).

Được biết, đây là vị thuốc an toàn và không gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, chúng ta cần dùng đúng liều lượng, tránh quá liều (vì sẽ gây tiêu chảy, buồn nôn…) (2).

Ghi chú: Nên hái lá ở những cây bắt đầu ra hoa vì lúc này lượng dược chất trong lá là cao nhất.

Thanh hao hoa vàng có giúp ngăn ngừa Covid 19 như vacxin không?

Thanh hao hoa vàng có thể ngăn ngừa Covid 19 nhưng cơ chế phòng ngừa của nó khác với vacxin.

Cụ thể, nó giúp ức chế sự nhân lên của virus Covid 19 khi virus này đã xâm nhập vào cơ thể (từ đó khiến virus bị tiêu diệt) chứ không phải kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể giúp bảo vệ cơ thể trước virus (như cơ chế hoạt động của vacxin) (2).

Cuối cùng, cũng cần nói rằng để mang lại hiệu quả cao trong điều trị Covid 19 (nhất là dạng nặng) thì cần kết hợp cả Tây y và Đông y. Đây cũng là nguyên tắc điều trị được nhiều nước trên thế giới áp dụng trong hai năm vừa qua, kể từ ngày Covid 19 trở thành nỗi ám ảnh của toàn thế giới.

Lưu ý: Khi dùng thuốc, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về liều lượng và chọn đúng thuốc để dùng (vì rất nhiều cây khác hay bị nhầm với cây thanh hao hoa vàng và thậm chí chúng còn có độc).