ĐIỀU DƯỠNG CHĂM SÓC BỆNH NHÂN TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI

Chăm sóc bệnh nhân tràn dịch màng phổinhư chúng ta thấy vô cùng phức tạp, phải tạo điều kiện thuận lợi nhất để giảm sự đau đớn khó chịu của bệnh nhân. Hướng dẫn dưới đây sẽ giúp cho bạn chưa có kinh nghiệm sẽ có thể chăm sóc bệnh nhân được chu đáo nhất có thể.

• Chăm sóc bệnh nhân sau mổ – Xem bệnh nhân như người thân
• Chăm Sóc Bệnh Nhân Tiểu Đường Tại Nhà | Kế Hoạch Ăn Uống Đơn Giản
• Chăm Sóc Bệnh Nhân Xơ Gan | Dinh Dưỡng | Những Điều Bạn Cần Biết

1. Bệnh tràn dịch màng phổi là gì?

Chúng ta nên biết rằng đối với bệnh nhân tràn dịch màng phổi sẽ có tình trạng tích tụ dịch trong khoang trống giữa phổi và thành ngực. Màng phổi là một lớp màng mỏng lợp mặt trong thành ngực và bao bọc lấy phổi. Bình thường có một lượng dịch ít nằm giữa 2 lớp của màng phổi, nó có tác dụng giống như chất dầu bôi trơn giữa phổi và thành ngực để chúng có thể trượt lên nhau dễ dàng khi di chuyển lúc bạn thở. Tràn dịch màng phổi xảy ra khi lượng dịch này tích tụ quá nhiều và tách phổi ra khỏi thành ngực của chúng ta.

2. Nguyên nhân gây bệnh tràn dịch màng phổi:

Nguyên nhân tại phổi và màng phổi: có nhiều nguyên nhân như sau:

• Nhiễm trùng gây tổn thương phổi,
• Có thể do virus
• Nhiễm trùng
• Ung thư
• Ký sinh trùng
• Dị ứng

Nguyên nhân ngoài phổi và màng phổi:

• Thường gặp là dịch thấm do các bệnh lý ở tim (suy tim),
• Suy dinh dưỡng
• Bệnh tạo keo
• U nang buồng trứng
• Hư thận, suy thận

XEM THÊM: >>> Chăm Sóc Bệnh Nhân Bị Bỏng | Chế Độ Dinh Dưỡng Phù Hợp

3. Chẩn đoán xác định:

Để chúng ta có thể chẩn đoán tràn dịch màng phổi thường không khó đối với thể tự do, dựa vào lâm sàng, X quang và quyết định chẩn đoán là chọc dò có dịch. Với thể khu trú, X quang và siêu âm là quan trọng vì lâm sàng khó xác định hơn cả.

Chẩn đoán nguyên nhân:

Chúng ta có thể dựa vào màu sắc, sinh hóa, tế bào học và mùi hôi của dịch màng phổi và quan trọng nhất là cấy dịch màng phổi và làm kháng sinh đồ để xác định an toàn nhất.

Chẩn đoán phân biệt:

• Viêm phổi không điển hình: dựa vào lâm sàng, X quang và chọc dò màng phổi không có dịch.
• Dày dính màng phổi: khoảng gian sườn hẹp, X quang có dấu dày dính.
• Xẹp phổi: khoảng gian sườn hẹp, X quang phổi có mờ hình tam giác, đáy quay ra ngoài, chọc dò không có dịch.
• Áp xe dưới cơ hoành: đẩy cơ hoành lên cao, phải dựa vào X quang và siêu âm.
• Tiến triển và biến chứng

Biến chứng:

• Suy hô hấp cấp.
• Suy tuần hoàn cấp.
• Tai biến do các thủ thuật chọc hút dịch màng phổi.
• Bệnh nhân bị choáng, trụy tim mạch, bội nhiễm phổi và phù phổi cấp.

4. Nguyên tắc điều trị

Điều trị nội khoa:

Điều trị triệu chứng:

• Tràn dịch mủ: chọc hút nhiều lần kết hợp với bơm rửa màng phổi bằng dung dịch nước muối 0,9% hoặc có thể đặt ống dẫn lưu nhưng phải đảm bảo vô khuẩn.
• Bơm thuốc vào khoang màng phổi để điều trị tại chỗ:
• Thuốc methylprednisolon hoặc hydrocortison để chống dày dínhmàng phổi.
• Bơm thuốc alfa chymotrypsin để làm loãng mủ.
• Ở các cơ sở có điều kiện và bệnh nhân có chỉ định nên áp dụng hút kín để hút liên tục giúp cho sự giãn nở phổi được hồi phục nhanh.
• Khi chăm sóc bệnh nhân sau chọc tháo dịch màng phổi nếu thấy tràn dịch nhiều dù là bất cứ nguyên nhân gì (mỗi lần chọc tháo không nên lấy quá 1000 ml).
• Tràn dịch do ung thư dịch tái phát nhanh nên có thể đặt ống dẫn lưu nhưng phải đảm bảo vô khuẩn.
• Tràn dịch dưỡng trấp: chỉ nên rút ít một.

Điều trị nguyên nhân:

• Tùy theo từng nguyên nhân có thể dùng kháng sinh theo kháng sinh đồ hoặc penicillin liều cao kết hợp với gentamicin để điều trị nguyên nhân do nhiễm khuẩn.
• Dùng thuốc đặc hiệu để điều trị lao.
• Dùng thuốc chống ung thư.
• Dùng thuốc nội tiết nếu nguyên nhân do nội tiết.

THAM KHẢO THÊM: >> Cách Chăm Sóc Bệnh Nhân Chấn Thương Cột Sống | Tại Nhà >> TẠI ĐÂY

Điều trị ngoại khoa:

• Bạn biết không trong trường hợp viêm mủ màng phổi đã khu trú sau 1 tháng điều trị nội khoa tích cực không giải quyết được thì phải phẫu thuật bóc ổ màng phổi của bệnh nhân.
• Bên cạnh đó các trường hợp tràn dịch dưỡng trấp màng phổi do vỡ hoặc tắc ống ngực thì phải phẫu thuật phục hồi lại ống ngực.
• Trường hợp do u nang buồng trứng thì phải phẫu thuật cắt bỏ u nang.

Phục hồi chức năng:

• Hướng dẫn bệnh nhân tập thở sâu, tập làm giãn nở phổi (thổi chai, thổi bóng…).

5. Kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tràn dịch màng phổi 

Nhận định tình hình

Hỏi bệnh nhân:

Hỏi về tiền sử bệnh, chú ý đến những bệnh có thể dẫn đến tràn dịch màng phổi.

Tình trạng hiện tại:

• Hỏi về vị trí và tư thế đau của người bệnh.
• Có sốt từng cơn và tăng dần hay không?
• Mức độ khó thở là như thế nào
• Thay đổi tư thế có ho không?
• Các khó khăn về bệnh mà bệnh nhân cảm nhận được.
• Thuốc đã sử dụng và hiệu quả của các thuốc

Quan sát:

• Toàn bổ cơ thể người bệnh cũng như tinh thần.
• Tình trạng nhiễm trùng.
• Mức độ tím tái của da nếu có
• Tình trạng phù ngoại biên.
• Đau ngực biểu hiện như thế nào
• Biểu hiện của ho.
• Biểu hiện khó thở và mức độ khó thở, kiểu thở, tư thế bệnh nhân khi thở.
• Lồng ngựa và sự co giãn của 2 bên xương sườn.
• Sự di động của lồng ngực và các cơ hô hấp.
• Lượng đờm cũng như màu sắc, tính chất,…

Thăm khám bệnh nhân:

• Đo nhiệt độ xem bệnh nhân có sốt không?
• Đếm tần số mạch, tính chất mạch, nhịp tim, tình trạng huyết áp.
• Vị trí của mỏm tim.
• Ấn có đau sườn không
• Có giảm rung thanh không.
• Gõ phổi có đục không? đục toàn thể hay khu trú, xác định mức độ tràn dịch?
• Nghe phổi xem rì rào phế nang có giảm hay mất không?
• Tình trạng bụng, chú ý gan mật.

Xem xét kết quả các xét nghiệm cận lâm sàng:

• Chụp X quang để tìm hình ảnh tràn dịch và xác định mức độ, thể tràn dịch.
• Công thức máu: xem bạch cầu, tốc độ lắng máu có tăng không?

Thu thập các dữ kiện:

• Qua hồ sơ bệnh án, các phiếu xét nghiệm và điều trị trước đây.
• Qua gia đình bệnh nhân.
• Chẩn đoán điều dưỡng

Một số chẩn đoán điều dưỡng có thể có đối với bệnh nhân tràn dịch màng phổi:

• Khó thở do giảm trao đổi khí.
• Ho do kích thích màng phổi.
• Nguy cơ suy hô hấp do lượng dịch quá nhiều.
• Nguy cơ dày dính màng phổi do lao màng phổi.

6. Lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tràn dịch màng phổi

Chăm sóc cơ bản:

• Chế độ nghỉ ngơi và vệ sinh.
• Động viên tinh thần để người bệnh bớt lo.
• Chăm sóc bệnh nhân tràn dịch màng phổi phải đảm bảo đầy đủ chế độ dinh dưỡng…
• Giải quyết những nhu cầu của bệnh nhân: khó thở, ho, đau ngực, lo lắng…
• Đảm bảo thông thoáng đường hô hấp tránh suy giảm sự trao đổi khí.

Thực hiện các y lệnh của bác sĩ:

• Cho bệnh nhân uống thuốc.
• Thực hiện các y lệnh về thuốc, các xét nghiệm.
• Chuẩn bị các dụng cụ cần thiết để tiến hành chọc hút màng phổi.

Theo dõi:

• Các dấu hiệu có thể gây bệnh
• Theo dõi bệnh nhân về tình trạng tinh thần.
• Tình trạng hô hấp.
• Tiến triển của bệnh và những biến chứng gặp phải.

[CÓ THỂ BẠN CẦN BIẾT] >>> Những Điều Cần Lưu Ý Khi Chăm Sóc Bệnh Nhân Sau Mổ U Não

Chăm sóc bệnh nhân tràn dịch màng phổi cơ bản:

• Thức ăn phải giàu vitamin và protein, ăn nhiều hoa quả để đầy đủ dưỡng chất
• Giữ không gian cho bệnh nhân thật yên tĩnh.

Làm giảm sự đau đớn khó chịu của bệnh nhân:

• Đặt bệnh nhân ở tư thế đầu cao có chút nghiêng về phía tràn dịch.
• Thay đổi tư thế cho người bệnh nhẹ nhàng đối với bệnh nhân có ống dẫn lưu.
• Để đồ dùng cá nhân gần bệnh nhân.

Thực hiện y lệnh:

• Cho bệnh nhân dùng thuộc giảm đau nếu có sự chỉ định.
• Nếu cần phải cho bệnh nhân thở oxy

–Chăm sóc bệnh nhân tràn dịch màng phổi và thực hiện y lệnh đúng yêu cầu sau:

• Chuẩn bị hô hấp đặc biệt.
• Khuyến khích bệnh nhân tập thở sâu, ho mạnh.
• Chuẩn bị dụng cụ phụ giúp bác sĩ chọc tháo dịch màng phổi (nếu có chỉ định) giúp bệnh nhân dễ thở hoặc để lấy dịch làm xét nghiệm…
• Chuẩn bị bệnh nhân và thực hiện các xét nghiệm: X quang, công thức máu, dịch màng phổi…

Chúng ta cần dành nhiều thời gian chăm sóc bệnh nhân tràn dịch màng phổi nhiều lúc bạn sẽ hay phải thức đêm, thời gian sinh hoạt cũng không được ổn định. Chính vì vậy nhờ đến dịch vụ chăm sóc bệnh nhân tràn dịch màng phổi là giải pháp tốt nhất để đảm bảo sức khỏe cho bạn và cả người bệnh, đội ngũ nhân viên sẽ chăm sóc người thân của bạn một cách chu đáo nên bạn có thể yên tâm. Chúc bạn và gia đình mình luôn có sức khỏe tốt nhất.

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH DV TÂM VÀ ĐỨC